Ai làm con vịt xa chuồng,
Cho nên quân tử bữa buồn bữa vui.
Ai buồn ta cũng buồn dùm,
Ai vui ta cũng vui dùm cho ai.
Ai làm cho dạ em buồn,
Cho con bướm lụy, chuồn chuồn lụy theo.
Ai làm cho bướm lìa hoa,
Cho chim xanh nở, bay qua vườn hồng.
Ai đi muôn dặm non sông,
Để ai chứa chấp sầu trong vơi đầy.
Ăn cơm ba chén lưng lưng,
Uống nước cầm chừng dể dạ thương em.
Anh như táo rụng sân đình,
Em như gái rở đi rình của chua.
Anh về học lấy chữ nhu,
Chín trăng em đợi mười thu em chờ.
Anh ơi uống rượu thì say,
Bỏ ruộng ai cày, bỏ giống ai gieo.
Anh về để quạt lại đây,
Mở ra xếp lại cho khuây cơn buồn
Anh buồn có chốn thở than,
Em buồn như ngọn nhang tàn thắp khuya.
Anh về kiếm vợ cho xong,
Em là tép nhỏ lộn rong khó tìm.
Anh còn son em cũng còn son,
Ước gì ta được làm con một nhà.
Anh đi đâu đó bỏ nhện giăng mùng,
Bỏ đôi chiếu lạnh, bỏ phòng quạnh hiu.
Áo đen ai nhuộm cho mình,
Cho duyên mình đậm, cho tình anh thương.
Áo song khai quần lai lá hẹ,
Nỡ dạ nào bỏ mẹ theo em.
Anh ơi đừng đi bạn ghe chài,
Cột buồm cao nghĩa nặng có ngày xa em.
Anh thấy em như thấy mặt ông trời,
Mặt trời thấy mặt trao lời khó trao.
Thấy anh như thấy mặt trời,
Chói chan khó ngó, trao lời khó trao.
Anh thương em thì nói trước cho rành,
Để mai kia mốt nọ anh đành bỏ em.
Anh ra dìa em nắm chéo la làng,
Duyên đây không kết kiếm đàng đi đâu?
Anh thương em thủng thẳng em ừ,
Chớ đừng thương vội phụ mẫu từ không hay.
Anh có thương em thì thương cho chắc,
Có dứt thì dứt cho luôn
Đừng mần như thỏ giởn truông (1)
Nay còn mai mất thêm buồn dạ em.
Anh về để áo lại đây,
Để khuya em đắp gió Tây lạnh lùng
Lạnh lùng lấy mùng mà đắp,
Trả áo anh về đi học kẻo trưa.
Ấy ai dắt mối tơ mành,
Cho thuyền quen bến cho anh quen nàng.
Tơ tằm đã vấn thì vương,
Đã trót dan díu thì thương nhau cùng.
Anh nắm tay em cho chắc hỏi gắt đôi lời,
Bướm xa bông tại nhụy anh xa nàng vì bởi tại ai?
Anh xa em vì bởi ông mai không giúp lời.
Anh đi ngang nhà nhỏ lóng tai nghe rõ.
Phụ mẫu đánh nàng , tứ bề cửa đóng song loan
Anh biết làm sao vô chịu đòn oan,
Mai sau em có hết xuống suối vàng
Hồn khôn em ở lại rước chàng đem theo.
Bao giờ cạn rạch Đồng Nai
Nát chùa Thiên Mụ mới sai lời nguyền
Bây giờ chưa tỏ chiêm bao
Còn chờ chi đó má đào phôi pha.
Biết nhau từ thuở buôn thừng
Trăm chắp nghìn mối xin đừng quên nhau
Bông Quỳnh rụng xuống cội Quỳnh
Dù ai ngậm ngọc dỗ mình đừng sa.
Bông Ngâu rụng xuống gốc Ngâu
Em còn phụ mẫu dám đâu tư tình
Bốn mùa: xuân hạ thu đông
Thiếp ngồi dệt vải vẫn trông ngóng chàng
Bởi thương sớm đợi tối chờ
Không thương ai ở dật dờ chi đây.
Buổi chợ đông, con cá đồng lộn lạo
Anh kiếm nơi nào nhân đạo bằng em.
Buổi xuân xanh thiếp chẳng gặp chàng
Bây giờ năm con bảy cái ra đường gặp nhau
Bớ ghe sau chèo mau anh đợi
Kẻo trận giông tối đèn bờ bụi tối tăm.
Buổi chợ đông sao em chẳng bán hàng
Để tan buổi chợ em dạo làng bán duyên
Buổi chợ đông con cá đồng anh chê lạt
Tan chợ rồi con tép bạc anh cũng khen ngon
Buổi chợ đông con cá hồng anh chê lạt
Buổi chợ tan rồi con tép bạc anh cũng mua
Bậu nói với qua, bậu không bẻ lựu hái đào
Lựu đâu bậu bọc, đào nào bậu cầm tay.
Bước lên cầu sắt, nắm tay cho chắc, hỏi gắt người tình:
Bừớm xa bông tại nhụy, hai đứa mình lỗi tại ở ai?
Bướm ngộ bông như Quan Công ngộ cùng đạo tặc,
Anh với em mới ngộ mấy ngày, vắng mặt lại thương.
Bởi thương nên ốm nên gầy,
Cơm ăn chẳng đặng gần đầy ba trăng.
Ngó lên sao mọc như giăng,
Thương em anh nghĩ mấy trăng cũng chờ.
Bước vô bụi gáo mồ hôi chưa ráo, áo nọ chưa khô,
Em ơi, em kiếm nơi thanh tịnh mà ngồi,
Chờ anh bước lại trao lời thiệt hơn.
Bớ chiếc ghe sau chèo mau em đợi,
Để giông khói đèn bờ bụi tối tăm
Ghe em nhỏ ván, mà bóng láng nhẹ chèo,
Xin em bớt mái, mà xả lèo đợi anh.
Bướm bay giữa biển bướm rơi
Thấy em còn nhỏ nhiều nơi anh buồn
Anh buồn vì chẳng xứng đôi
Không xứng đôi thì thôi bớ bạn
Lên xuống chi hoài, mà rộn tiếng oan.
Bèo than phận bèo, khi trôi khi nồi,
Bí than phận bí, ngắt đọt nấu canh.
Anh than phận anh làm trai chưa vợ
Em than phận em làm gái chưa chồng
Trách ai se sợi chỉ hồng
Không săn lại rối cho lòng anh đau.
Bên đây sông có lập cái huyện Hà Đông
Bên kia sông có lập một cái chùa Tây Thiện
Huyện Hà Đông có Quan Công ngồi xử kiện
Chùa Tây Thiện có lắm kẻ tu hành
Cây khô tuốt lá bẻ nhành
Anh không bỏ bậu, bậu đành bỏ anh.
Bớ bạn tình nhân ơi,
Thân em như cái quả xoài trên cây
Gió Đông gió Tây gió Nam gió Bắc
Nó đánh lúc la lúc lắc trên cành
Một mai vô tình rụng xuống, biết vào tay ai?
Kìa khóm trúc nọ khóm mai
Ông tơ bà nguyệt se hoài chẳng thương
Một lần chờ hai lần đợi
Ba lần nhớ bốn lần thương
Anh thương em nhưng ba mẹ họ hàng chẳng thương.
Cam sành quít ngọt còn the
Em còn nhỏ tuổi anh ve để dành.
Cam sành lột vỏ còn the,
Thấy em còn nhỏ anh ve để dành.
Cây đa tróc gốc trôi rồi
Đò đưa bến khác, em ngồi chợ trưa.
Cây đa tróc gốc trôi rồi
Đò đưa bến khác anh ngồi trông ai?
Cây oằn vì bởi gió Nam
Xa anh vì bởi mẹ ham kẻ giàu.
Cây oằn vì bởi trái sai,
Xa nhau vì bởi ông mai lắm lời.
Cây oằn vì bởi trái sai,
Xa nhau vì bởi ông mai ít lời
Cá Lý Ngư sầu tư biếng lội,
Chim Phụng Hoàng sầu cội biếng bay.
Cảm thương con gái đất đồng
Vai mang bông súng tay cầm củ co.
Cây đa bến củ lở rồi
Đò đưa bến khác bạn ngồi đợi ai?
Cây đa bến cũ đò xưa,
Bộ hành có nghĩa, nắng mưa cũng chờ.
Căn nợ đâu thấu tới bên Tàu,
Hay là em thấy chỗ giàu em thương.
Can thường khó lắm ai ơi,
Không như ong bướm đậu rồi lại bay.
Chàng đi Châu Đốc, Nam Vang,
Nỗi sầu em chịu đa mang một mình.
Chàng ràng chi lắm bướm ơi,
Đậu đâu bướm đậu một nơi cho rồi.
Chèo dài kinh hẹo khó lùa,
Thấy em ở ruộng quê mùa anh thương.
Chén tình là chén say sưa,
Nón tình em đội, nắng mưa trên đầu.
Chiếc thuyền chạy tới Nam Vang,
Làm thơ nhắn lại em khoan lấy chồng.
Chẻ tre lựa lóng đan sàng,
Chờ ba năm nữa cho nàng lớn khôn.
Chiều chiều vịt lội mênh mông
Cầu trôi ván nổi ai bồng em qua
Chiều chiều gọt mướp nấu canh
Thấy anh qua lại bỏ hành lộn om
Chiếu này ta chẳng bán đâu
Tìm em không gặp gối đầu mỗi đêm
Chiều chiều ra đứng ngỏ sau
Hai tya rũ xuống như tàu chuối cau
Chiều chiều én liệng bờ kinh
Ếch kêu giếng lạnh thắm tình dôi ta
Chiều chiều vịt lội bờ làng
Thương người áo trắng vá quàng nửa vai
Chim Quyên xuống đất tha mồi
Thấy em đau khổ đứng ngồi không yên
Chim Quyên ăn trái bo bo
Thương người giặt lụa trao go một mình
Chim chuyền nhành ớt líu lo
Mảng sầu đôi bạn ốm o gầy mòn
Chim Huỳnh đặng gió bay cao
Tiếc công anh vãng vườn đào bấy lâu
Chim chuyền nhành ớt líu lo
Sầu ai nên nỗi ốm o gầy mòn
Chim bay về núi về non
Cá kia về vực anh còn đơi em
Chỉ điều ai khéo vấn vương
Mỗi người một xứ sao thương nhớ hoài
Cho anh một miếng trầu vàng
Mai sau anh trả cho nàng đôi mâm
Chừng nào cho sóng bỏ gành
Cù lao bỏ biển anh đành bỏ em
Chừng nào muối ngọt chanh thanh
Em đâu mới dám bỏ anh lấy chồng
Chừng nào đá nổi rong chìm
Muối chua chanh mặn mới tìm được em
Chừng nào ngọc nát vàng phai
Biển hồ lấp cạn mới sai lời thề
Chừng nào trời nọ bể hai
Bông vông trổ trắng mới sai lời thề
Chưa quen đi lại cho quen
Tuy rằng đóng cửa mà then không cài
Con chim nó cũng như mình
Lẻ loi thiếu bạn chung tình bơ vơ
Có ai thêm bận vì ai
Không ai giường rộng chiếu dài dễ xoay
Có trầu có vỏ không vôi
Có chăn có chiếu không người nằm chung
Còn duyên anh cưới con heo
Hết duyên anh cưới con mèo cụt đuôi
Công anh ngồi giữ buồng tằm
Đến khi buồng chín anh nằm buồng không
Cô kia đứng ở bên sông
Muốn sang anh ngã cành hồng cho sang
Công anh đốn nhánh thả đìa
Ngày mai cá tựu biết về tay ai
Còn đêm nay nữa mai đi
Lạng vàng không tiếc tiếc khi ngồi kề
Con dao vàng rọc lá trầu vàng
Mắt anh anh liếc mắt nàng nàng đưa
Cách d8ây cách đó chẳng bao xa
Gởi thơ thơ kịp gởi lời lời quên
Con tằm bối rối vì tơ
Anh say sưa vì rượu, em ngẩn ngơ vì tình
Cây đa cũ, con yến rũ, cây đa tàn
Bao nhiêu lá rụng thương nàng bấy nhiêu
Cao ly sắc với Ngưu Hoàng
Uống không mát dạ, bằng thiếp với chàng gặp nhau
Cây tre chặt mắt, dịu quặc khó chèo
Tuồng mặt như chim mèo ăn nói vời ai
Củi đâu nấu đậu ra dầu
Cưới em không đặng cạo đầu đi tu
Cây khô chết đứng giữ đồng
Mưa giông anh không sợ, mà sợ cây cầu bắc ngang
Cây đa trước miễu ai biểu cây đa tàn
Bao nhiêu lá rụng anh thương nàng bấy nhiêu
Câu tôm ngủ gục giựt hụt tôm càng
Phải chi anh giựt được sắm kiềng vàng cho em
Chết tui, tui chịu
Đừng bận bịu bớ bạn chung tình
Nhạn bay cao khó bắn cá ở ao Huỳnh khó câu
Cầu hư nhịp gãy ngựa chạy tứ linh
Em đi đâu tăm tối một mình
Hay là em có tư tình cùng ai
Cô kia nhỏ thó lại có hồng nhan
Chân mày loan đôi mắt phụng
Nội một tỉnh này tôi ưng bụng chỉ có một mình cô
Con cá rô nó khóc con cá lóc nó sầu
Phải chi ngoài biển có cầu
Anh ra anh vớt đặng sầu cho em
Con cua anh không sợ mà anh sợ con còng
Đấng anh hùng anh không sợ mà anh sợ gái hai lòng hại anh
Cầu cao ván yếu ngựa chạy tứ linh
Bạn ơi đi đâu mà tăm tối một mình
Không ngờ bạn lại có tư tình với ai
Canh hãy còn khuya
Đàng về thăm thẳm
Đôi ta xứng lắm như kép với đào
Hát chơi giải muộn lẻ nào làm ngơ
Con chim nho nhỏ cái lưng nó đỏ cái mỏ nó vàng
Nó kêu người ở trong làng
Đừng tham lảnh lụa phủ phàng vải bô
Cá bóng đi tu, cá thu nó khóc, cá lóc nó sầu
Phải chi ngoài biển có cầu
Anh ra đến đó giải sầu cho em
Chuyến này anh chở cát, chuyến khác anh chở khoai
Duyên nợ của ai, anh trả lại cho ai
Biển rộng sông dài hai ngã biệt ly
Con chim lót ổ thềm đìa
Tại cha vặn khóa, tại má bẻ chìa
Cho nên chìa hư khoá liệt
Hai đứa mình từ biệt ngãi nhân
Chiều chiều lo bảy lo ba
Lo cau trổ muộn lo già hết duyên
Còn duyên anh cưới con heo
Hết duyên anh cưới con mèo cụt đuôi
Chim buồn chim bay về núi
Cá buồn cá chúi xuống sông
Anh buồn thơ thẩn mé sông
Chờ khi thấy em anh trong lòng mới vui
Con gà mái nó nhảy ổ nó kêu rằng:
Ruộng cao rào kín, anh thương m đã chín tháng rày
Còn ba tháng nữa thì đầy một năm
Có yêu thì nói rằng yêu
Chẳng yêu thì nói một điều cho xong
Làm chi dở đục dở trong
Lờ đờ nước chảy trong lòng tương tư
Con chim nho nhỏ
Đỏ mỏ xanh lông
Đỏ mồng xanh tiếng
Nó kêu nhiều tiếng lạ lùng
Phải duyên quân tử đẹp, phải tình quân tử ưng.
Con chim manh manh nhảy quanh bụi ớt, rớt xuống bụi riềng
Thương sao thấy mặt thương liền
Cũng như ông tơ bà nguyệt nối duyên mình thuở xưa
Cô kia áo trắng lòa xòa
Lại đây lấp đất trồng cà với anh
Bao giờ cà chín cà xanh
Anh cho một quả để dành mớn con
Cổ tay em trắng lại tròn
Để cho ai gối để mòn một bên
Gối chăn gối chiếu không êm
Gối lụa không mềm bằng gối tay em.
Chiếu Cà Mau nhuộm màu tươi thắm
Công tôi cực lắm mưa nắng dãi dầu
Chiếu này anh chẳng bán đâu
Tìm em không gặp, anh gối đầu mỗi đêm.
Con chim trên cành nó kêu luân chuyển
Con cá ngoài biển nó lội rảnh rơ
Lên non bẻ lá đề thơ
Lòng thương ai biết dạ chờ ai hay
Cô kia đi đường với ta
Trồng đậu đậu tốt, trồng cà cà sai
Cô kia đi đường với ai
Trồng bông bông héo, trồng khoai khoai sùng.
Cúc mọc dưới sông kêu bằng cúc thủy
Sài Gòn xa chợ Mỹ cũng xa
Gửi thơ thăm hết nội nhà
Trước thăm phụ mẫu sau là thăm em.
Chiếc tàu xanh đề chữ đỏ
Chiết tàu nhỏ đề chữ Châu Thành
Gặp mặt anh đây mần lẻ không đành
Sợi chỉ tơ thắt ruột, sợi chỉ mành thắt gan.
Chim xanh xanh đậu đám cỏ xanh
Nó kêu nhứt khoảnh, nhị khoảnh, loạn xị khoảnh
Em về anh ở lại không đành
Chẳng thà về hết, mới đành dạ nhau
Chiều chiều mang giỏ hái dâu
Hái dâu không hái nhớ câu ân tình
Dù cho cha đón ngỏ đình
Mẹ ngăn ngỏ chợ
Đã trót thương mình, em lại ra đi.
Cúc mọc dưới sông kêu bằng cúc thủy
Sài Gòn xa, chợ Mỹ cũng xa
Anh có đi thì anh ghé lại nhà
Trước thăm phụ mẫu sau là thăm em.
Con cá lia thia tàu nằm trong bụi cúc
Xòe đuôi tứ túc, bốn chữ thượng văn
Em chê anh là người nghĩa không bằng
Để coi em kiếm chỗ nào hơn anh
Cô kia nhỏ thó, lại có chiếc đồng
Muốn cưới cô về làm vợ
Hỏi cô có chồng hay chưa
Có chồng năm ngoái năm xưa
Năm nay chồng mất như chưa có chồng
Cha em là trời, mẹ em là đất
Bác em là Phật, chú em là Tiên
Em đây là gái thuyền quyên
Đố trai nam nhân, anh thời đối đặng
Thì gái nữ nguyền theo không
Chết ba năm xương cốt tàn hình
Anh đầu thai con điểu bạch, ở trên cây dương đình đợi em
Ngày hôm qua em có lại tới cây dương đình
Thấy con điểu bạch kết tình với em
Con cá lành canh, cô bác kêu rằng tanh
Để tui kho mở kho hành
Nó thơm bát ngát,
Chỗ tui đành, cô bác không đành
Tui để người thương ở lại mà rách lành cũng ưng
Cục đá treo leo, trâu treò trâu trượt
Ngựa trèo ngựa đổ,
Tiếc công anh lao khổ, tựa cổ chí kim
Biết chừng nào đá nổi rong chìm
Muối chua chanh mặn mới tìm đặng em
Con khỉ hái một trái chanh
Ngỡ rằng trái chín trên cành thì ngon
Ruột chua loát vỏ bồ hòn
Cắn rồi liền nhả, lăn tròn trái chanh
Ê răn khỉ mới dặn mình
Phải dò trong ruột, chớ tin bề ngoài
Nosomovo (Sưu tầm)
